> menu inklappen <
 algemeen
 adressen/contacten
equipment buy/sell
fail-gallery
 press information
weblog/news
APRS
APRS inleiding
APRS termen en definities
APRS protocol
radio instellingen
station types
SSID
symbolen
applicaties/software
internet info (realtime kaart)
 hardware
(on)bemand zenden
apparatuur foto's
Elcom PAN2000
HP 331A distortion analyser
Leader LDM-815 dipmeter
Philips PM2524 multimeter
Rigol DS-1054Z
Sayrosa 261 frequency counter
Schlumberger FS30 / FSM500
banden
27Mc
FRS
LPD
PMR
componenten
(E)EPROM
crystals
resistor coding
connectoren
12VDC connector
coax connectors
Racal Cougar
0. Racal Cougar
1. introduction
2. compnents
3. assemblies
4. technical
5. modifications
6. data protocol
7. service
documentatie
books
FUP1DZ manual
jargon
Morse code
NATO alphabet
Q-codes
radio notebook
serial port/RS232
elektronenbuizen
6H2N-EB / 6N2P / ECC83 / 12AX7
algemene informatie
ATP4 elektronenbuis
elektronenbuis codering
elektronenbuizen
gloeistroom/-spanning
IV-25 dot bar VFD
reactiveren/reformeren
stabilisatiebuizen
filters/combiners
23 cm duplex filter
Aerial Facilities BPD-410/420-3N
Celwave P522 UHF duplexer
Hoxin DX-720 diplexer
JWX triplexer broadcast/VHF/UHF
Kenwood LF-30A LPF
Motorola UHF cavity combiner
Radiosystem RS460 cavity BPF
stub filter
basics: diplexer or duplexer
legerzenders
AM-65/GRC
LV-80 RF PA
SEM antennetuner (AGAT)
SEM25 gloeispanning
SEM25 transceiver
SEM35
mechanica
lathe
krimplak
schroefdraad
verspanen
meetapparatuur
10/20/30 dB RF attenuator
Agilent 8591C
BG7TBL 10 MHz bandpass filter
BG7TBL noise source
Bird 8201 dummy load
Daiwa CN-101L
Daiwa CN-801
HP 8782B vector signal generator
HP P382A verzwapper
impedance converter 50/75 Ohm
x-tal tester (DIY project)
Krohn-Hite 4100 signal generator
Marconi 2955A
Marconi TF2163
Radiosystem AB dummy load
Rigol DSA815-TG
Rohde & Schwarz CMT54
Rohde & Schwarz CMU200
Rohde & Schwarz ZVM
Rohde&Schwarz SMT 02
Spinner dummyload
Zetagi DL50 dummyload
tijdstandaard/GPSDO/OSC
10 MHz distribution amplifier
10 MHz low pass filter
BG7TBL GPSDO
Frequency Electronics FE-5680A
GPSDO time display
HP 10811 OCVCXO
leap second
RS920 10MHz oscillator
timestandard (general)
tijdstandaard; VE2ZAZ
time standard; W5OJM
Trimble 34310-T OCVCXO
Yaesu FT-8x7 (TC)XO
meetapparatuur (info)
(poor mans) spectrum analyser
dummyload
frequentieteller
functiegenerator
meetverzwakker
octopus component tester
oscillator adjustment
staandegolfmeter
Step Attenuator
test- en meetapparatuur
modificaties
Counter 1 MHz input mod.
Icom IC-756PRO fan mod
Yaesu FT-897/FT-897D
Yaesu MH-48 lock mod
naslagwerk
(coax) kabels coderen
AWG wire table
coax kabels testen
checking, cleaning and overhauling
DTMF
Yaesu FT-8x7 CAT port
paneelbouw
s-meter
Selcall / 5TVO
output impedance
projecten
afregelen FT-8x7(D)
counter prescaler
CTCSS module
FT-2000 headset
FT-2000 remote
FUP1DZS meetzender
Geloso G.1/1040-A
Geroh AKAC019 liermast
go-kit FT-7800
headset (Avcomm)
RF power amplifier
hoofdtelefoon versterker PL500
Icom IC-25E
Kerona AR-301 rotor
KLV 400 RF PA ombouw
MFJ-948 antenna tuner
Nixie clock
parallelle poort controller
Pixie CW TX
programmeren FT-8x7
TH-D7E tracker
uTracer 3+
VSWR SA meetbrug
Yaesu FT-857/897 meter
zwaai Alinco DR-135E MkII
publicaties
elektromigratie in filters
Ruisvrij squelch schakelen
SINAD
modems/trackers
AEA PK88 TNC
Baycom modem
Byonics TinyTrak 4
Byonics TinyTrak3
DK9SJ TNC2S TNC
TNC7multi / TNC2multi
voedingen
Maas/KPO/Manson SPA-8230 voeding
Samlex SEC 1223 voeding
antennes
Diamond X-30N antenna
Logper antenna 1,35...9,5 GHz
antennetuners
Ameritron ATR-20 tuner
MFJ-901b antennetuner
MFJ-948 antennetuner
MFJ-971 antenna tuner
(zend)ontvangers
Baofeng UV-5R
Icom IC-2e
Icom IC-705
Icom IC-706
Icom IC-7100
Icom IC-7300
Kenwood TH-D7E
Kenwood TS-830M
QYT KT-8900
Telefunken ELK 639
Triple-P TXU-1256 repeater
Wouxun KG-UVD1P
Wouxun speakermike
Yaesu FT-101E
Yaesu FT-1500M
Yaesu FT-1802
Yaesu FT-2000
Yaesu FT-2800M
Yaesu FT-3D portofoon
Yaesu FT-7800
Yaesu FT-817
Yaesu FT-857(D)
Yaesu FT-897(D)
Yaesu FT-8x7 serie
Yaesu FT-991
Yaesu FTM-100
reparaties
capacitors
Geloso 3227 versterker
Icom IC-706mkIIG
Kenwood TS-830M
LeCroy waveAce 2004
Lorenz SEM25
Yaesu FT-817
Yaesu FT-897D
schakelingen
elektret microphone
Time Domain Reflectometer
telefonie surplus
Ericsson F-955
Ericsson F-955 modifcations 2017
Ericsson RS203/RS2062
Radiosystem monitoring unit
Radiosystem RS950
Radiosystem RS951
Rohde & Schwarz CMD53
surplus apparatuur
BBC Vericrypt 1100
Motorola GM950 (70 MHz)
Polyphaser
Racal VRM5080
Rohill R-2050
Teletron/Condor
Teltronic M-250
theorie
aarding
antennetuner
waves
snubber diode
gereedschap
Minipro TL866 programmer
Velleman VTSSC50N soldering station
Yihua 852D+ soldeering station
ZD-409 desoldering tweezer
ZD-915 desoldering station
EMC/EMI
9/150 kHz HPF
decoupling capacitors
ESH2-Z5 LISN
Line Impedance Stabilisation Network
werkplek
component archive
soldering
workshop tips
veiligheid
Beryllium oxide
EM veldsterkte
radioactiviteit
harardous radiation?
avionica
Avionics safety!
Racal 80794 CDU
Smiths Radio Altimeter
Smiths Director Horizon H6
Smiths Fuel Quantity Indicator
Ferranti FTS 21T turn and slip indicator
VDO ST443-3 Nozzle Position Indicator
Tornado TV TAB DU: introduction
Tornado TV TAB DU: original use
Tornado TV TAB DU: frame module
Tornado TV TAB DU: wire harness
Tornado TV TAB DU: keyboard module
Tornado TV TAB DU: CRT module
Tornado TV TAB DU: LVPS
Tornado TV TAB DU: HVPS
Tornado TV TAB DU: A1 PCB
Tornado TV TAB DU: A2 PCB
Tornado TV TAB DU: A3 PCB
Tornado TV TAB DU: A4 PCB
Tornado TV TAB DU: A5 PCB
Tornado TV TAB DU: A6 PCB
Tornado TV TAB DU: reverse eng.
overig
Gamma Scout
PI3WAD V1
SV500 radiation meter
|
|
elektromigratie in filters
|
inleiding
|
permalink: http://www.amateurtele.com/index.php?artikel=152&id=#605
|
Het hier beschreven artikel is verschenen in "Elektron" van oktober 2015, het verenigingsblad van de VERON.
Klik hier voor het PDF artikel zoals dhet artikel gepubliceerd is.
In vrijwel elke radiozendontvanger zijn keramische filters geplaatst. Klein, goedkoop en zeer doeltreffend. Rond het jaar 2007 zijn in diverse zendontvangers keramische 450 en 455kHz-filters geplaatst van de fabrikant Toko waar problemen in ontstaan. Enkele voorbeelden van apparatuur met de betreffende filters zijn de FT-857 en FT-897D van Yaesu, de TS-2000 en een aantal mobiele sets van Kenwood, en portofoons en mobiele zendontvangers van Alinco. Een ‘late 2006’ of ‘vroege 2008’ kan ook uitgerust zijn met de betreffende filters. Afgelopen juni openbaarde het probleem zich in mijn Yaesu FT-897D uit 2007. Dat was de aanleiding tot het schrijven van dit artikel.
|
|
symptomen
|
permalink: http://www.amateurtele.com/index.php?artikel=152&id=#609
|
Het probleem van de slechte keramische filters is zeer eenvoudig te herkennen. Als de zendontvanger (zonder antenne) wordt
ingeschakeld, zijn er duidelijk repeterende tikken en kraken te horen in plaats van achtergrondruis. De tikken kunnen zelfs
een aanduiding van S6 halen op de meter. Aannemelijk is het dat dit (in meer of mindere mate) voorkomt op alle banden bij alle modi. In mijn geval is het geluid het best hoorbaar bij AM. Bij mij ontstond het gekraak niet direct na het inschakelen, maar zwelde het geluid van tikken en kraken in ongeveer tien seconden aan. Als er problemen ontstaan in het FM-filter is dat op het gehoor nauwelijks op te merken. Zichtbaar is het wel aan de S-meter, omdat er bij aangetaste filters nauwelijks tot geen signaalaanduiding is, zelfs niet bij sterke signalen.
|
|
oorzaak
|
permalink: http://www.amateurtele.com/index.php?artikel=152&id=#610
|
|
De oorzaak van het probleem is te herleiden naar de productie van de zendontvanger. Na het loodvrij solderen van de printplaat met de betreffende filters is de print gereinigd. Het reinigingsmiddel is daarbij de filters binnengedrongen. Dit vocht geeft op lange termijn, in mijn geval na acht jaar, problemen.
|
|
gevolg: elektromigratie
|
permalink: http://www.amateurtele.com/index.php?artikel=152&id=#611
|
Het lijkt er sterk op dat de problemen ont staan zijn door zogeheten elektromigratie. Elektromigratie is een elektrochemisch proces waarbij metaal op een isolerend ma teriaal, in een vochtige omgeving en onder een aangelegd elektrisch veld, zijn oorspronkelijke locatie in ionvorm verlaat en elders neerslaat. Dit proces is verwant aan corrosie. In het geval van de betreffende filters is de geleider met zilver bekleed en de keramische isolator van bariumtitanaat gemaakt. Het is bekend dat zilver gevoelig is voor elektromigratie. Positieve metaalionen vormen zich aan
de anode en verplaatsen zich in de richting van de kathode. Deze metaalionen verzamelen zich op de isolator en groeien als een dendriet (een kristallijnen verschijning die lijkt op een ‘boom structuur’) van de anode naar de kathode. In het geval van de betreffende filters is het reinigingsvocht de filters binnengedrongen, waardoor bij een elektrische spanning metaaldeeltjes op het isolerende keramische deel neerslaan. Het gevolg is dat de weerstand van de keramische isolator drastisch daalt tot deze uiteindelijk een kortsluiting vormt, en de gewenste werking ervan verdwijnt. Normaal gesproken is de gelijkstroomweerstand oneindig hoog, maar bij aangetaste filters kan die dalen tot bijvoorbeeld tien ohm. Elektromigratie is een studie op zich waar veel over te vertellen is, maar de details zijn in het kader van dit artikel wellicht minder interessant. Daarom zal ik dit fenomeen niet verder toelichten.
|
|
keramische filters FT-897D
|
permalink: http://www.amateurtele.com/index.php?artikel=152&id=#612
|
In de FT-897 zitten drie soortgelijke middenfrequentfilters van 455 kHz waar de problemen zich in voor kunnen doen. De betreffende filters zijn: CF1002 met opschrift ‘TOKO A55EJ’ (E op print), CF1003 met opschrift ‘TOKO A55GH’ (G op print) en CF1005 met opschrift ‘TOKO A55HJ’ (H op print). Op de print zijn de aanduidingen afgekort, van bijvoorbeeld CF1005 tot CF5. Zoals op onderstaande afbeelding te zien is zijn de drie filters direct naast de accessoireaansluiting nabij de HF-antenneaansluiting geplaatst.
|
|
autopsie van het filter
|
permalink: http://www.amateurtele.com/index.php?artikel=152&id=#613
|
Op onderstaande afbeeldingen is binnenkant te zien van een aangetast filter uit mijn Yaesu FT-897D. Naar verluidt is dit een voorbeeld van een vergevorderd stadium van elektromigratie. De keramische schijfjes op horen egaal grijs te zijn. De witte vlekken zijn afzettingen van ongewenste geleidende dendrieten van zilverionen. (NB Er zijn zes keramische
plaatjes in het filter geplaatst, drie relatief dikke en drie dunne. Het meest linkse plaatje is reeds verwijderd op de foto.) Ook de metalen delen zijn door corrosie aangetast, zoals op de rechter afbeelding te zien is als groen-blauwe vlekken. Het is mogelijk alles goed te reinigen en weer te monteren. Gezien de lage prijs van de filters en de hoeveelheid en complexiteit van het werk wordt dit afgeraden, en vervanging van de drie filters aangeraden.
|
|
effect
|
permalink: http://www.amateurtele.com/index.php?artikel=152&id=#614
|
|
Als de filterproblemen zich voordoen is dat naar verluidt niet schadelijk voor de zendontvanger. De ontvangst is wel erg slecht door het tikken en kraken, en de kans op uitzenden in beide zijbanden bij enkelzijband is ook een effect van de aangetaste filters. Regulier gebruik van de zendontvanger met aangetaste filters is dus slecht tot niet mogelijk.
|
|
oplossing
|
permalink: http://www.amateurtele.com/index.php?artikel=152&id=#615
|
Uiteindelijk is de oplossing voor het probleem waarschijnlijk het interessantst voor de lezer. Deze is (op papier) eenvoudig: vervang alle betreffende keramische filters door nieuwe. (In het geval van de Yaesu FT-8x7 drie stuks. Als je ervaring hebt met klein soldeerwerk is het werk zelf uit te voeren, mits je goed desoldeergereedschap hebt! Een ‘losse’
desoldeerpomp is niet toereikend. Ik heb ervoor gekozen het te laten uitvoeren, omdat de kans op nevenschade aanwezig is, en herstellen van de nevenschade aan kleine SMD-componenten lastiger is dan de operatie in een keer goed uitvoeren. Leo PA0LMD heeft veel ervaring met dergelijke reparaties en heeft de onderdelen zelfs op voorraad. De kans op een goed resultaat is dan groter dan bij zelf ‘aan de pruts’ gaan. Op het internet circuleren wilde verhalen waarin de keramische filters vervangen worden door andere schakelingen. Het advies is echter, gelijkwaardige filters terug te plaatsen in plaats van alternatieve schakelingen toe te passen. De oorzaak ligt tenslotte in een productiefout van het filter, niet in een ontwerp fout van de schakeling. Ervan uitgaande dat het productieprobleem van de filters opgelost is, is er geen aanleiding om een andere oplossing te kiezen dan vervanging door keramische filters van hetzelfde type. Daarbij wordt na vervanging van de filters de print niet ondergedompeld in een reinigingsmiddel, dus de kans op binnendringen van reinigingsvloeistof is uitgesloten.
|
|
indianenverhalen
|
permalink: http://www.amateurtele.com/index.php?artikel=152&id=#616
|
Door boze tongen wordt dit probleem aangegrepen om te verkondigen dat de Yaesu FT-8x7 een slecht product zou zijn. Ik ben
van mening dat de Yaesu FT-8x7-reeks daarmee onrecht wordt aangedaan. En omdat dezelfde filters ook in onder andere Kenwood en Alinco-apparatuur zijn toegepast (en daar dus hetzelfde probleem geven), gaat de bewering al helemaal niet op.
(Voor de volledigheid: Icom heeft deze filters niet toegepast.) Er wordt soms beweerd dat het probleem mede wordt veroorzaakt door gelijkspanning op de filters doordat deze niet door middel van condensatoren zijn ontkoppeld. Deze bewering klopt niet. Volgens opgave van filterfabrikant Toko mag er wel een gelijkspanning worden toegepast. In de praktijk
wordt dit bevestigd doordat filters zonder productieproblemen in dezelfde schakeling probleemloos blijven werken.
|
|
tot slot
|
permalink: http://www.amateurtele.com/index.php?artikel=152&id=#617
|
|
Bij een zendontvanger van rond 2007 die behoort tot de ‘risicomodellen’, is de kans zéér groot dat het probleem vroeg of laat op zal treden. Het is natuurlijk gewoonweg pech hebben als je een zendontvanger uit de risicogroep hebt. Na reparatie is de zendontvanger echter in betere conditie dan ooit, dus vervangen van de filters is aan te raden. Preventief vervangen is te overwegen om teleurstellingen te voorkomen als de zendontvanger op een ongewenst moment faalt, aangezien de kans op problemen zeer groot is.
|
|